Erteleme, kişinin yapması gereken görevleri veya alması gereken kararları bilinçli bir şekilde geciktirmesi veya ötelemesi durumudur.
Erteleme, genellikle yapılması gereken görevlerin acil ve önemli olmaması, ya da daha az acil veya daha eğlenceli olan görevlere öncelik verilmesi gibi sebeplerle ortaya çıkar. Bunun sonucunda, kişi kısa vadeli rahatlık ve zevk için uzun vadeli hedeflerini erteleyebilir.
Davranışsal psikoloji alanında yapılan araştırmalar, erteleme davranışının zaman tutarsızlığı olarak adlandırılan bir kavrama dayandığını ortaya koymaktadır. Zaman tutarsızlığı, insan beyninin anlık ödüllere, gelecekteki ödüllerden daha fazla değer verme eğilimini ifade eder. Bu durum, kişiyi anlık tatmin edici ancak uzun vadede zararlı olan davranışlara yönlendirebilir.
Erteleme, genellikle öz-düzenleme eksikliğiyle ilişkilendirilir. Öz-düzenleme, kişinin kendi düşüncelerini, duygularını ve davranışlarını yönetme yeteneğini ifade eder. Erteleme sorunu olan kişiler genellikle görevlerini başarma konusunda istekli olmalarına rağmen, başarısızlık korkusu, mükemmeliyetçilik veya motivasyon eksikliği gibi zorlayıcı duygularla başa çıkmakta zorlanırlar.
Erteleme, tembellikle karıştırılmamalıdır. Tembellik, kişinin çaba gösterme veya faaliyetlere katılma konusunda isteksiz olduğu durumu ifade ederken, erteleme genellikle belirli görevlerin ertelenmesi niyeti olduğu halde bunların yapılmaması durumunu ifade eder.
Erteleme davranışı, kişinin içinde bulunduğu duygu durumundan kaynaklanabilir. Başarısızlık korkusu, ilgi eksikliği, mükemmeliyetçilik gibi duygusal zorluklar, kişinin görevlerini ertelemesine neden olabilir.
Erteleme sorunu olan kişiler genellikle kendilerini tembel olarak nitelendirirler ancak erteleme, tembellikle aynı şey değildir. Erteleme, belirli görevlerin bilinçli bir şekilde ertelenmesi durumunu ifade ederken, tembellik genellikle çaba gösterme veya faaliyetlere katılma konusunda isteksizlik durumunu ifade eder.
Erteleme sorunu olan kişilerin öz-düzenleme becerilerini geliştirmek, genellikle bu sorunla başa çıkmalarına yardımcı olur. Net hedefler belirleme, rutin oluşturma, erteleme tetikleyicilerini tanıma ve kişisel farkındalığı geliştirme gibi stratejiler, öz-düzenleme becerilerini geliştirmede etkili olabilir.
Erteleme davranışını değerlendirmek için kişinin kendi kendine sorması gereken bazı sorular vardır. Görevleri başlamayı son dakikaya mı erteliyorsunuz? Kendinizi görevlerden kaçınmak için sürekli bahaneler üretirken mi buluyorsunuz? Görevleri etkili bir şekilde önceliklendirmekte zorlanıyor musunuz? Bu gibi sorular, kişinin erteleme davranışını anlamasına yardımcı olabilir."